Menu Close

(16.6) តើលក្ខណៈវិនិច្ឆ័យ​អ្វីខ្លះ​ដែល​កូនរបស់ខ្ញុំ​ចាំបាច់ត្រូវបំពេញ​ដើម្បី​មាន​​សិទ្ធិទទួលបានការ​ការពារ​ និង​សេវាកម្ម​ក្រោមច្បាប់​សហព័ន្ធ​និង​រដ្ឋ​​ស្តីពីការមិនរើសអើង?

(16.6) តើលក្ខណៈវិនិច្ឆ័យ​អ្វីខ្លះ​ដែល​កូនរបស់ខ្ញុំ​ចាំបាច់ត្រូវបំពេញ​ដើម្បី​មាន​​សិទ្ធិទទួលបានការ​ការពារ​ និង​សេវាកម្ម​ក្រោមច្បាប់​សហព័ន្ធ​និង​រដ្ឋ​​ស្តីពីការមិនរើសអើង?

សិស្សម្នាក់​ទទួលបានការការពារ​ក្រោមច្បាប់ស្តីពីការ​មិនរើសអើង​ពិការភាព​​ ប្រសិន​​បើគាត់៖

  1. មាន​ភាព​ចុះខ្សោយ​ផ្នែករាងកាយ និង​ផ្លូវចិត្ត​ដែលរឹតត្បិត​​ (ក្រោមច្បាប់​​​រដ្ឋ) ឬ​រឹតត្បិត​ជាទូទៅ (ក្រោម​ច្បាប់​សហព័ន្ធ) ទៅលើសកម្មភាព​មុខងារ​សំខាន់ៗ​ក្នុងជីវិតរស់នៅ​យ៉ាងតិចបំផុត​ចំនួន​មួយ​។
  2. មានកំណត់ត្រា​ស្តីពីភាព​ចុះខ្សោយណាមួយ​ ឬ​
  3. ត្រូវបានចាត់ទុកថា​មាន​ភាព​ចុះ​ខ្សោយណាមួយ​។​

នៅក្នុងការកំណត់នេះ សាលារៀន​ត្រូវតែ​ពិនិត្យ​មើល​ឲ្យបានទូលំទូលាយ​ទៅលើ​ព័ត៌មាន​ផ្តល់ជូន​ដែល​គាំទ្រទៅដល់​លទ្ធផល​​រកឃើញ​ថា​សិស្ស​នោះ​មាន​ពិការភាព​​។​
[28 C.F.R. Sec. 35.108(a)(2); 29 U.S.C. Sec. 794(d).]

សមាសធាតុ​ចម្បង​នៃ​លក្ខណៈវិនិច្ឆ័យ​សិទ្ធិទទួលបាន​ គឺជាលក្ខខណ្ឌកំណត់ថា​សិស្ស​​​ម្នាក់ ត្រូវមាន​​ភាពចុះ​ខ្សោយ​ផ្នែក​រាងកាយ និង​ផ្លូវចិត្តដែល​រឹតត្បិតជា​ទូទៅ​ទៅ​លើសកម្មភាព​មុខងារ​សំខាន់ៗ​ក្នុងជីវិត​។​​​

ឃ្លា​ប្រ​យោគនេះ​មាន​បីផ្នែក​៖

  1.  ភាព​ចុះខ្សោយ​ផ្នែក​រាងកាយ និង​ផ្លូវចិត្ត​
  2.  ការរឹតត្បិ​​តទូទៅ​ និង
  3.  សកម្មភាព​មុខងារ​សំខាន់​ក្នុងជីវិត​។

ច្បាប់សហព័ន្ធ​ កំណត់និយមន័យ​ភាព​ចុះ​ខ្សោយផ្នែករាងកាយ ឬ​ផ្លូវចិត្ត​ថាជា​៖

  1. វិបត្តិឬ​ស្ថានភាព​ផ្នែកចិត្តសាស្ត្រ​ ការខូចទ្រង់ទ្រាយរូបរាង​​ខាងក្រៅ​ ឬ​ការ​បាត់បង់ផ្នែកកាយ​វិភាគ​វិទ្យាដែលប៉ះពាល់​ដល់​ប្រព័ន្ធរាងកាយ​យ៉ាង​តិចចំនួនមួយ​ដូចជា៖ ​​​​ផ្នែកសរសៃ​ប្រសាទ ផ្នែកសាច់ដុំនឹងឆ្អឹង សរីរាង្គ​វិញ្ញាណ​​ពិសេស​ ប្រព័ន្ធដង្ហើម​ (រួមទាំង​សរីរាង្គ​ផ្នែក​ពាក្យសម្តី​ផងដែរ​) ផ្នែកបេះដូង​និងសរសៃ​ឈាម​ ផ្នែកបន្តពូជ ផ្នែក​ប្រព័ន្ធ​រំលាយអាហារ ផ្នែកប្រព័ន្ធ​តម្រង​នោម​ ផ្នែកប្រព័ន្ធភាពស៊ាំ ផ្នែក​ចរន្តឈាមរត់ ផ្នែក​ឈាម ផ្នែកទឹករងៃ ផ្នែកស្បែក និង​ក្រពេញអង់ដូគ្រីន​ ឬ​
  2. វិបត្តិ​ផ្លូវចិត្ត ឬ​ចិត្តសាស្ត្រ​ដូចជា​ពិការភាព​ផ្នែកបញ្ញា បញ្ហា​​ចុះ​ខ្សោយ​ការ​​យល់ដឹង​​ ជំងឺ​ផ្លូវចិត្ត​និង​មនោសញ្ចេតនា​ និង​ពិការភាព​ផ្នែកសិក្សា​ជាក់​លាក់​​។

          [28 C.F.R. Sec. 35.108.]

ភាពចុះ​ខ្សោយផ្នែក​រាងកាយ ឬ​ផ្លូវចិត្ត​ រួមមានជាអាទិ៍​៖

ភាពចុះខ្សោយផ្នែកគ្រោង​ឆ្អឹង​ ផ្នែកគំហើញ ផ្នែក​ពាក្យសម្តី​ និង​ការស្តាប់​ ខួរក្បា​ល​​ពិការ​ ជំងឺឆ្កួតជ្រូក ការរួមស្វិតនៃ​សាច់ដុំ ​ជំងឺក្រិនសរីរាង្គ​ ជំងឺ​មហារីក​ ជំងឺបេះដូង​ ជំងឺ​ទឹកនោមផ្អែម​ ពិការភាព​ផ្នែកបញ្ញា​ ជំងឺ​ផ្លូវចិត្ត​ បញ្ហា​ពិបាក​អាន​ ពិការភាព​ផ្នែក​​សិក្សា​ អំណាន​ និង​ពិការភាពផ្នែកសិក្សា​ជាក់លាក់​ផ្សេងទៀត​ ជំងឺ​ភាព​មិនប្រក្រ​តី​នៃ​ការ​ផ្ចង់ស្មារតី (ADHD)  វីរុស​ធ្វើឲ្យខូចប្រព័ន្ធភាពស៊ាំការពារខ្លួនរបស់មនុស្ស (HIV) (មិនថា​មានរោគសញ្ញា ឬ​មិនទាន់​មាន​រោគសញ្ញា​នោះ​ទេ​) ជំងឺរបេង​ ការញៀ​នថ្នាំ និង​ការញៀនស្រា​។

នៅក្រោម​​ច្បាប់​សហព័ន្ធ ស្ថានភាព​/ពិការភាព ត្រូវ​តែ​រឹតត្បិត​​ជាទូទៅលើ​សកម្ម​ភា​ព​​​មុខងារ​សំខាន់ៗ​ក្នុង​ជីវិត​។​ “រឹតត្បិត​ទូទៅ​” មាន​ន័យថា​​ជា​ការរឹតត្បិតខ្លាំង​​​ទៅ​លើ​សមត្ថភាព​​របស់​​បុគ្គលក្នុងការ​បំពេញ​​​សកម្មភាព​​មុខងារ​​​សំខាន់ៗ​នៅក្នុងជី​វិត​​ ដោយ​ប្រៀប​​ធៀប​ទៅនឹង​មនុស្ស​ភាពច្រើននៅក្នុង​ចំណោមចំនួន​​ប្រជាជន​​ទូទៅ​។​  ការរឹតត្បិត​ទូទៅ មិនចាំបាច់​រារាំង​ ឬ​រឹត​ត្បិត​ធ្ងន់ធ្ងរ​ឬ​ខ្លាំង​គួរឲ្យ​កត់​សម្គាល់​ទៅ​លើ​​ការបំពេញសកម្មភាព​នោះ​ទេ​។​​

ការកំណ​ត់នេះ គប្បីត្រូវ​ធ្វើឡើង​តាមរយៈការវាយតម្លៃ​លក្ខណៈបុគ្គល​ដែល​៖

  1. មិនគិត​ទៅ​លើ​លទ្ធផល​ធូរស្បើយ​នៃ​វិធានការជួយសម្រាល​ស្ថានភាព​​​      លើកលែង​តែ​ការ​ប្រើ​ប្រាស់​​វ៉ែនតា និង​កញ្ចក់ឡែនពាក់ភ្នែក​
  2. មិនចាំបាច់​ផ្អែកលើមូលដ្ឋាន​​ភស្តុ​តាង​បែបវិទ្យាសាស្ត្រ​ វេជ្ជសាស្ត្រ​ ឬ​     ស្ថិតិ​​នោះទេ លើកលែង​តែ​ក្នុង​ករណី​​ចាត់​ទុក​ថាមានភាព​​សមស្រប​
  3. ប៉ុន្តែ ក្នុងករណី​ជាក់លាក់​ណាមួយ ​អាច​មានពាក់ព័ន្ធទៅនឹង​ការ​ពិចារ​ណា​​លើ​ស្ថានភាព​ លក្ខណៈ និង​ថេរវេលា​​​នៅក្នុងការអនុវត្ត​សកម្មភា​ព​​​​មុខងារ​សំខាន់ៗក្នុងជីវិតណាមួយ​ ដូចជា​ការ​ព្យាយាមនិង​ពេល​វេលា​​ដែល​តម្រូវ​ចំាបាច់ ការឈឺចាប់ដែលបានឆ្លងកាត់ ឬ​ផលប៉ះពាល់ទៅលើ​មុខងារ​រាងកាយ​សំខាន់ៗ​។”

វិធានការជួយសម្រាលស្ថានភាព​​ រួមមានជាអាទិ៍​៖

  1. ការប្រើប្រាស់ឱសថ​ សម្ភារៈពេទ្យ​ គ្រឿង​បរិក្ខារ​ សម្ភារៈប្រើប្រាស់ ឧបករណ៍​​​​​ជំនួយ​គំហើញទាប​ (ដែល​បាន​កំណត់និយមន័យថា​ជា​ឧបករ​ណ៍​​​​ពង្រីក លើកកម្ពស់​ ឬបង្កើន​រូបភាព​គំហើញ​ផ្សេងទៀត​ ប៉ុន្តែ​មិន​រាប់​បញ្ចូល​​នូវ​វ៉ែនតា​ធម្មតា ឬ​កញ្ចក់ឡែនពាក់ភ្នែកទេ​) ​​​គ្រឿង​សិប្បនិម្មិត​រួមមាន​អវៈយវៈនិង​ឧកបករណ៍​​សិប្បនិម្មិត​នានា ឧបករណ៍​ជំនួយត្រចៀក​ ឬការ​វះកាត់ដាក់ឧបករណ៍ជំនួយការស្ដាប់ ឬ​ឧបករណ៍​ជំនួយ​​ការ​ស្តាប់​ដែល​ដាក់​ភ្ជាប់ទៅនឹង​រាងកាយ​​ ឧករណ៍ចល័ត និងបរិក្ខារ​និងសម្ភារៈព្យាបាល​​ដោយប្រើ​អុកស៊ីសែន​​។​
  2. ការប្រើប្រាស់​បច្ចេកវិទ្យាជំនួយ​
  3. ការ​​​កែ​សម្រួលសមស្រប​ ឬ​ជំ​នួយ​​ឬសេវា​កម្ម​​បន្ថែម
  4. ការកែសម្រួល​អាកប្បកិរិយា​តាមការ​​បង្ហាត់បង្រៀន​ ឬ​​       ការសម្របទៅតាម​​​​ប្រព័ន្ធ​ប្រសាទ​
  5. ការព្យាបាលចិត្ត​សាស្រ្ត ការព្យាបាលអាកប្បកិរិយា ឬ​ការព្យាបាល​  ដោយ​​ចលនា​។

សកម្មភាព​មុខងារ​សំខាន់​ក្នុងជីវិត​ រួមមានជាអាទិ៍៖

  1. ការថែទាំខ្លួនឯង ការអនុវត្ត​កិច្ច​ការ​ដោយដៃ​ ការមើល ការ​ស្តាប់ ការ​ទទួល​ទាន​ ការគេង​ ការដើរ ការឈរ​ ការអង្គុយ​ ការឈោងចាប់ ការលើកដាក់ ការអោន​ ការនិយាយ ការដកដង្ហើម​ ការសិក្សា ការអាន ការផ្ចង់ស្មារតី ការ​គិត ការសរសេរ ការប្រាស្រ័យទាក់ទង ទំនាក់ទំនង​ជាមួយអ្នកដទៃ និង​ការធ្វើការងារ​ និង​
  2. ការ​ដំណើរការ​ មុខងារ​រាងកាយ​សំខាន់ៗ​ ដូចជាមុខងារនៃ​ប្រព័ន្ធ​ភាពស៊ាំ និងសរីរាង្គ​វិញ្ញាណ​ពិសេស​និង​ស្បែក ការលូតលាស់កោសិកា​ធម្មតា​ និង​ប្រព័ន្ធ​រំលាយ​អាហារ ប្រព័ន្ធ​តម្រងនោម ពោះវៀនធំ​ ប្រព័ន្ធ​ប្រសាទ ខួរក្បាល ប្រព័ន្ធ​ផ្លូវដង្ហើម​ ប្រព័ន្ធឈាមរត់ ប្រព័ន្ធបេះដូង​និង​សរសៃ​ឈាម​ ក្រពេញ​អង់ដូគ្រីន ប្រព័ន្ធ​ឈាម ប្រព័ន្ធ​​ទឹករងៃ ប្រព័ន្ធសាច់​ដុំ​​​នឹង​ឆ្អឹង​ និង​ប្រព័ន្ធ​បន្តពូជ​។ កិច្ចដំណើរការ​មុខងារ​រាងកាយ​សំខាន់ៗ​ រួម​មាន​កិច្ច​ដំណើរការ​សរីរាង្គ​នីមួយៗ​នៅក្នុង​ប្រព័ន្ធរាងកាយ​។​ [28 C.F.R. Sec. 35.108(b)(1)(i).]

និយមន័យ​នៃ​ពិការភាព​ក្រោមច្បាប់​រដ្ឋ​ គឺមានភាព​ទូលំទូលាយ​ ដែល​ពង្រីក​ន័យ​រហូតដល់ភាព​ចុះខ្សោយ​ផ្នែក​សុខភាពទាំងឡាយ​ណា​​ដែល​តម្រូវ​ឲ្យមាន​សេវា​អប់រំពិសេស​ និង​សេវាកម្មពាក់ព័ន្ធ​នានា​​។​​ [Cal. Civ. Code Sec. 51(e)(1); Cal. Gov. Code Sec. 11135; Cal. Gov. Code Sec. 12926(m)(2).]ភាព​ចុះ​​ខ្សោយ​ដែលមានភាព​មិនទៀងទាត់​​ ឬ​ស្ថិតនៅក្នុងដំណាក់កាល​ជំងឺ​ស្រា​ល​​ គឺជា​ពិការភាព​មួយ ​ប្រសិន​បើ​វា​រឹតត្បិតទូទៅចំពោះ​សកម្មភាព​មុខងារ​សំខាន់ៗ​​នៅក្នុងជីវិត​​ នៅពេលជំងឺនេះ​ធ្វើទុក្ខ​។​ ដូចគ្នានេះ​ដែរ អាការៈជំងឺ​បណ្តោះ​អាសន្ន​ គឺជាពិការភាពមួយ​ ប្រសិនបើ​វា​រឹតត្បិត​ទូទៅ​ចំពោះ​សកម្មភាព​មុខងារ​សំខាន់ៗ​ក្នុងជីវិត​ក្នុងរយៈពេលវែង​ ដែល​នឹង​អាច​រារាំង​ដល់​ការអប់រំរបស់សិស្ស​​ណា​ម្នាក់​។​
[28 C.F.R. Sec. 35.108(d)(1)(iv)-(ix).]