Menu Close

(14.2) តើច្បាប់​ស្តីពី​ពលរដ្ឋ​អាមេរិកាំង​ដែល​មាន​ពិការភាព​ (Americans with Disabilities Act, ADA) និង​ច្បាប់ស្តារនីតិសម្បទា​ (Rehabilitation Act) (ផ្នែក​ 504) ការពារកូនរបស់ខ្ញុំ​ដែរឬទេ​ ប្រសិន​បើ​គាត់​មានស្ថានភា​ព​​មួយដែល​មានលក្ខណៈបណ្តោះអាសន្ន មិនប្រក្រតី ឬ​ស្ថិតក្នុងដំណាក់​កាលជាជំងឺ​ស្រាល​?

(14.2) តើច្បាប់​ស្តីពី​ពលរដ្ឋ​អាមេរិកាំង​ដែល​មាន​ពិការភាព​ (Americans with Disabilities Act, ADA) និង​ច្បាប់ស្តារនីតិសម្បទា​ (Rehabilitation Act) (ផ្នែក​ 504) ការពារកូនរបស់ខ្ញុំ​ដែរឬទេ​ ប្រសិន​បើ​គាត់​មានស្ថានភា​ព​​មួយដែល​មានលក្ខណៈបណ្តោះអាសន្ន មិនប្រក្រតី ឬ​ស្ថិតក្នុងដំណាក់​កាលជាជំងឺ​ស្រាល​?

បាទ/ចាស​។ ប្រសិនបើជំងឺ​ ឬ​ស្ថានភាព​បណ្តោះអាសន្ន​ណាមួយ​ រឹតត្បិត​កុមារ​ជា​ទូទៅ​​នៅ​ក្នុង​​​សកម្មភាព​​មុខងារ​​ជីវិតប្រចាំថ្ងៃសំខាន់ៗ​ក្នុង​រយៈពេលវែង​​​ នោះ​គាត់ត្រូវទទួល​បានការការពារ​ក្រោម​ច្បាប់​ ADA។​ ការ​ការពារនេះ​ អនុវត្ត​ចំពោះ​អ្នកដែលមានពិការភាព​ជាក់ស្តែង​ និង​អ្នក​ដែល​​មានប្រវត្តិ​​ពិការភាព​។ [28 C.F.​R​.​ Sec. 35.108(d)(1)(ix).] ដូចគ្នានេះ​ដែរ ជំងឺ​ដែល​ស្ថិតក្នុង​ដំណាក់​កាល​មិនទាន់​មានរោគសញ្ញា​ ឬ​ស្ថិត​ក្នុង​ដំណាក់​កាល​​​ជាជំងឺ​​ស្រាល គឺជា​ពិការភាព​មួយ​ស្ថិត​នៅ​ក្រោម​​​ច្បាប់ ​ADA ប្រសិនបើ​វា​រឹតត្បិត​​ជាទូទៅនូវ​សកម្មភាព​​មុខងារ​​ជីវិតប្រចាំ​ថ្ងៃ​សំខាន់ៗ​ ពេលដែល​​ជំងឺនោះធ្វើទុក្ខ​​​។​ [28 C.F.R. Sec. 35.108(d)(1)(iv).]

កុមារនោះ ទទួលបានការការពារ​ស្មើៗគ្នា​សម្រាប់ស្ថានភាពណាមួយ​ក្នុង​ចំណោម​​​ស្ថានភាព​​ទាំងនេះ​ នៅក្រោម​ផ្នែក​ 504។ ស្តង់ដាច្បាប់​​ ADA ​រួមទាំង​និយមន័យ​នៃ​​ពាក្យ​​ពិការភាពនៃ​ច្បាប់នេះ​​​ ត្រូវ​​បានរួមបញ្ចូល​ទៅ​ក្នុង​ផ្នែក​ 504។​ [29 U.S.C. Sec. 794(d).] ឧទាហរណ៍ កុមារម្នាក់ដែលស្ថិតនៅក្នុង​ស្ថានភាពណាមួយ​ក្នុង​ចំណោម​ស្ថានភាពទាំងនេះ​​ ត្រូវ​ទទួលបានការការពារ​ប្រឆាំង​នឹង​សកម្មភាព​​រើសអើង​​ផ្អែកលើ​ពិការភាពរបស់គាត់​។​ [29 C.F.R. Sec. 104.4.] គាត់ក៏អាច​មានសិទ្ធិទទួលបាន៖

  1. សេវា​ជំនួយ​សមស្រប​នានា​ដើម្បី​ទទួលបានការចូលរួម​ដោយស្មើភាពគ្នា​ទៅក្នុងកម្មវិធីនៅ​សាលារៀន ដូចគ្នាទៅនឹង​កុមារ​ដែល​គ្មាន​ពិការភាព​​ដែរ​​ ឬ​​
  2. ការអប់រំពិសេស​ និង​សេវាកម្មពាក់ព័ន្ធនានា​ដើម្បី​ទទួលបាន​ការអប់រំ​សាធារណៈ​សមស្រប​ និង​ដោយសេរី (FAPE)។​ មើល​ផ្នែក​ការការពារ​សិស្ស​ដែលមានពិការ​ភាព (Protecting Students with Disabilities)​, 67 IDELR 189, (OCR 2015)។​

ការកំណត់ថា​តើ​ជំងឺ​ និងស្ថានភាព​បណ្តោះអាសន្ន​មួយមាន​ការ​រឹតត្បិត​​ជាទូទៅ​លើសកម្មភាព​​មុខងារ​​ជីវិតប្រចាំថ្ងៃសំខាន់ៗក្នុងរយៈពេល​វែង​ដែរឬអត់ គប្បី​ត្រូវ​​បាន​​ធ្វើឡើង​​ផ្អែកទៅ​តាម​​​ករណីនីមួយៗ​ ដោយ​ពិចារណា​​ទៅលើ​៖

  1. រយៈពេល ឬ​រយៈពេល​រំពឹងទុក​នៃ​ភាព​ចុះខ្សោយនោះ​ និង​
  2. កម្រិត​​ដែល​ស្ថានភាព​នេះ​ ពិតជាកំណត់​លើសកម្មភាព​ដែល​មាន​មុខងារ​​សំខាន់នៅក្នុងជីវិតរស់នៅ​​។​ មើល​ផ្នែក​ការការពារសិស្ស​ដែលមានពិការ​ភាព​67 IDELR 189, (OCR 2015)។​

គ្មានសេចក្តីសម្រេចពី​​​មុនមកណាមួយ​ស្តីពី​​​ “រយៈពេល​វែង​” នេះ​ថា​ជាអ្វី​នោះ​ទេ​​។​ ប៉ុន្តែ ការិយាល័យ OCR បាន​ចែងថា​មណ្ឌលសិក្សាធិការ​ មិនគួរ​បក​ស្រាយ​​​លក្ខខ​​​​​ណ្ឌ​​នេះ​តឹងរឹង​ពេក​នោះទេ​​​។ ឧទាហរណ៍ ការិយាល័យ OCR បាន​រក​ឃើ​ញ​ថា​មណ្ឌលសិក្សា​ធិការ​រដ្ឋ​កាលីហ្វ័រញ៉ា (California District) គួរណាស់​តែ​បាន​ធ្វើការវាយតម្លៃ​កុមារ​ម្នាក់​សម្រាប់​​​​​​​សេវាជំនួយ​​នៅក្នុង​ផ្នែក​ 504 នៅពេល​ដែល​គាត់​ចាំបាច់​ត្រូវ​ប្រើប្រាស់​រទេះ​ជនពិការ​រយៈពេល​បួនខែ​ ដោយសារតែ​បញ្ហា​បាក់​ជើង​​ធ្ងន់ធ្ង​រ​​បស់គាត់​។ [Anaheim City (CA) Sch Dist., 115 LRP 19319 (OCR 12/02/14).] 

នៅក្នុងលិខិត​ផ្តល់​យោបល់ ការិយាល័យ OCR បានផ្តល់ជូន​ការ​វិភាគ​​​ដូច​ខា​ង​ក្រោម​ទៅលើលក្ខខណ្ឌ​នៃ​ការ​បាក់អវៈយវៈ ដែលអាច​ប្រើប្រាស់​ជា​ការណែនាំ​​នៅក្នុង​ករណីផ្សេងទៀត​៖

“ផ្នែក​ 504 ឬ​ច្បាប់​ ADA មិនបានគិតថា​ពិការភាព​ “ពេញមួយ​ជីវិត” ត្រូវទទួល​បានការ​​រ៉ាប់រង​​​នោះទេ​។​ ជាថ្មីម្តងទៀត ចម្លើយ​នោះ​គឺ​អាស្រ័យថា​តើ​អវៈយវៈ​ដែល​បាក់នោះ​ ​ចាត់​ទុកថា​ជា​ភាព​ចុះខ្សោយ​ដែល​រឹតត្បិត​​លើសកម្មភាព​​មុខងារ​​ជីវិតប្រចាំថ្ងៃសំខាន់ៗណាមួយ​ដែរ​ឬយ៉ាងណា​។ ភាព​សំខាន់ចាំបាច់​នៃ​ភាព​ចុះ​ខ្សោយ គឺមាន​​ពាក់ព័ន្ធទៅនឹង​កម្រិត​នៃ​​ភាព​ធ្ងន់ធ្ងរ​ និង​រយៈពេល​របស់វា​។​ ការរ៉ាប់រង អាស្រ័យ​ទៅលើ​ការវាយតម្លៃ​​រាល់ការពិតទាំងអស់​នៅក្នុង​ស្ថានភាព​នីមួយៗ។

ឧទាហរណ៍​ សិស្ស​​ប្រើដៃ​ស្តាំ​ បាក់ដៃ​ខាងឆ្វេង​របស់គាត់​ ហើយ​ការបាក់​នោះ​ត្រូ​វ​បានរំពឹង​ថា​នឹង​ជាសះស្បើយ​ជាធម្មតា​ ដោយគ្មានភាព​ស្មុគស្មាញ​នៃ​អាកា​រៈជំងឺ​នោះ​ទេ​​។​ នេះប្រហែលជា​មិន​ចាត់ទុក​ជា​ពិការភាព​នោះទេ ដោយសារតែ​ភាព​ចុះ​ខ្សោយ​នឹង​ត្រូវ​ជាសះស្បើយ​ក្នុងរយៈពេល​ខ្លី​ ហើយសូម្បីតែក្នុង​ដំណាក់​កាល​​​ធ្ងន់ធ្ងរបំផុត​ ក៏មិនអាច​រារាំង​សិស្ស​ពីការ​​ចូលរៀន​នៅសាលា​ ឬ​​ធ្វើ​កិច្ច​សរសេរ​ដែល​គ្រូដាក់​ឲ្យធ្វើដែរ។​

មួយវិញ​ទៀត សិស្ស​ដែល​បាក់ជើង​ទាំងសងខាង​​ ការជាសះស្បើយ​ឡើង​វិញ​គឺ​មានរយៈពេលយូរ ដោយសារតែ​ភាព​ស្មុគស្មាញ​នៃ​អាការៈជំងឺ​ និង​ការវះកាត់ ហើយ​រយៈពេល​ពិការភាព​ទាំង​មូល​ នឹង​ចំណាយ​ពេល​អស់​ជា​ច្រើន​ខែ​។​​ នៅក្នុង​ឧទាហរណ៍នេះ ស្ថានភាព​អាច​នឹង​មានការ​រ៉ាប់រង​ ដោយសារ​តែ​ភាព​ចុះខ្សោយ​នោះ​រារាំង​ដល់សិស្ស​មិនឲ្យដើរ​ និង​មិន​ជាសះស្បើយ​ក្នុង​រយៈ​ពេល​មួយ​ដែល​មាន​​លក្ខណៈធម្មតា​សម្រាប់​របួសនោះ​ទេ​។​ លើសពីនេះ​ទៀត បរិមាណ​ពេលវេ​លា ​គឺ​មានរយៈពេល​វែង​គ្រប់គ្រាន់​ដើម្បីបង្ហាញ​ប្រាប់​ថា​កម្មវិធី​អប់រំសម្រាប់សិស្ស​​នោះ​ នឹង​ត្រូវបាន​បង្អាក់​​​​ដំណើរការ​ច្រើន​គួរ​ឲ្យកត់សម្គាល់។

គ្មាន​វិធាន​តឹងរឹង​ និង​ឆាប់រហ័សណាមួយពាក់ព័ន្ធនឹង​ភាពចុះ​ខ្សោយ​បណ្តោះ​អាស​ន្នជាក់លាក់​ ដែលអាច​ចាត់ទុក​ថាជាពិការភាពនៅ​​ក្រោម​ផ្នែក​ 504 និង​ច្បា​ប់​ ADA នោះទេ​។ ហេតុនេះ មិនអាចមានការ​ចែង​កំណត់​នូវ​ស្ថានភាព​​​ដែល​នឹង​ត្រូវ​ចាត់​​ទុក​​ជារៀងរហូត​​ជាពិការភាព​នោះទេ​។​ សាលារៀន ត្រូវតែ​វាយតម្លៃ​ស្ថានភាព​​ទាំង​នេះ ផ្អែកទៅតាម​ករណី​នីមួយ​ៗ​​​​។ ប្រសិនបើ​ក្រោយពេល​វាយតម្លៃ មណ្ឌល​សិក្សាធិការសន្និដ្ឋាន​ថា​ស្ថានភាព​​​នោះ​​មិនចាត់ទុក​ជា​ពិការភាព​នោះទេ​ សាលា​ត្រូវ​​តែ​វាយ​តម្លៃ​លើ​​តម្រូវការរបស់សិស្ស​ដើម្បីកំណត់​ថាតើ​សេវាកម្ម​គាំពារអ្វីខ្លះ​ដែល​​ត្រូវការ​ចាំបាច់ ប្រសិនបើមាន។​​ ទោះ​យ៉ាង​ណាក៏ដោយ​ ការវាយតម្លៃ​មិន​ចាំបាច់មានភាព​ទូលំទូលាយ​​ និងចំណាយពេល​ច្រើន​នោះទេ​ ប៉ុន្តែ​គ្រាន់តែ​មាន​ភាព​គ្រប់គ្រាន់ដើម្បីកំណត់ថា​តើ​សេវាកម្ម​ ឬ​ជំនួយ​អ្វីខ្លះដែលកុមារ​ត្រូវ​ការ​ ដើម្បី​បន្តទទួលបាន​ការ​អប់រំសមស្រប​មួយ​។​​ [Letter to Rahall, 21 IDELR 575, (OCR 1994).